07 - Kaldırılabilir ve Kaldırılmaması Gerekenler

LIST link:: [[07 - Kaldırılabilir ve Kaldırılmaması Gerekenler]]

Android cihazlarda bulunan ve "bloatware" olarak adlandırılan gereksiz uygulamaları ve servisleri anlamanıza ve yönetmenize yardımcı olmayı amaçlar.

Root erişimi olmadan bu uygulamaların bazılarını devre dışı bırakmak veya kaldırmak mümkün olabilir. Ancak dikkatli olunmalı, sistem için önemli olan uygulamaların kaldırılması cihazınızda sorunlara yol açabilir.

Android Temel Uygulamalar/Servisler

Bu uygulamalar genellikle Android işletim sisteminin temel bir parçasıdır. Bazıları gereksiz gibi görünse de, sistemin düzgün çalışması için önemli olabilirler.

• com.android.bips | Default Printing Service (Yazdırma Servisi)
  • Açıklama: Yazdırma servisi. Android 9 ile Wi-Fi Direct Printing özelliği eklenmiştir.
  • Önem: Yazdırma ihtiyacınız yoksa devre dışı bırakılabilir. Ancak yazdırma özelliği kullanıyorsanız dokunmayın.
• com.android.bookmarkprovider (Yer İmleri Sağlayıcısı)
  • Açıklama: Web tarayıcı yer imlerini yönetir.
  • Önem: Tarayıcı kullanmıyorsanız veya yer imleri kullanmıyorsanız devre dışı bırakılabilir.
• com.android.browser (Web Tarayıcı)
  • Açıklama: Android'in temel web tarayıcısı. Genellikle Chrome gibi başka tarayıcılar tercih edilir.
  • Önem: Başka bir tarayıcı kullanıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
• com.android.calendar (Takvim Uygulaması)
  • Açıklama: Android'in temel takvim uygulaması.
  • Önem: Başka bir takvim uygulaması kullanıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
• com.android.cellbroadcastreceiver (Mobil Yayın Alıcısı)
  • Açıklama: Mobil operatör yayınlarını (acil durum uyarıları gibi) alır. Genellikle doğal afet uyarıları için kullanılır.
  • Önem: Ülkenizde kullanılmıyorsa veya ihtiyacınız yoksa devre dışı bırakılabilir. Ancak acil durum uyarıları için önemli olabilir.
  • com.android.cellbroadcastreceiver.overlay.common (Mobil Yayın Alıcısı Ek Bileşeni)
    • Açıklama: Mobil Yayın Alıcısı için ek arayüz bileşenleri.
    • Önem: com.android.cellbroadcastreceiver ile bağlantılı, onunla birlikte değerlendirin.
• com.android.chrome (Chrome Tarayıcı)
  • Açıklama: Google Chrome web tarayıcısı.
  • Önem: Başka bir tarayıcı kullanıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
• com.android.deskclock (Saat Uygulaması)
  • Açıklama: Alarm, kronometre, geri sayım gibi özelliklere sahip saat uygulaması.
  • Önem: Başka bir saat uygulaması kullanıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
• com.android.egg (Android Sürüm Sürprizi)
  • Açıklama: Android sürümlerinde gizli bulunan basit bir "easter egg" oyun.
  • Önem: Tamamen gereksiz, güvenle kaldırılabilir. (Çok küçük boyutlu olduğu için kaldırmanıza gerek de olmayabilir.)
• com.android.emergency (Acil Durum Servisi)
  • Açıklama: Hatsız ve kilitli durumlarda acil servisleri arama ve konum paylaşma özelliği.
  • Önem: Kesinlikle kaldırılmamalı. Hayat kurtarıcı olabilir.
• com.android.hotwordenrollment.okgoogle (Sesli Arama Kaydı)
  • Açıklama: "Ok Google" sesli arama özelliğini etkinleştirir.
  • Önem: Sesli arama kullanmıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
• com.android.mms (MMS Mesajlaşma)
  • Açıklama: MMS (multimedya mesaj) mesajlaşma uygulaması.
  • Önem: MMS kullanmıyorsanız veya başka bir mesajlaşma uygulaması kullanıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
  • com.android.mms.service (MMS Servisi)
    • Açıklama: MMS mesajlaşma için arka plan servisi.
    • Önem: com.android.mms ile bağlantılı, onunla birlikte değerlendirin.
• com.android.printspooler (Yazdırma Kuyruğu)
  • Açıklama: Yazdırma işlemlerini yöneten servis.
  • Önem: Yazdırma kullanmıyorsanız devre dışı bırakılabilir. Ancak yazdırma özelliği kullanıyorsanız dokunmayın.
• com.android.stk (SIM Araç Kiti)
  • Açıklama: SIM kartınıza gömülü, operatör tarafından sunulan eski tip servisler (astroloji, hava durumu vb.).
  • Önem: Genellikle gereksiz ve eski, devre dışı bırakılabilir. Ancak bazı operatör servisleri için gerekli olabilir. Eğer operatörünüzden özel servisler kullanıyorsanız dikkatli olun.

Google Uygulamalar/Servisler

Google uygulamaları, Android ekosisteminin önemli bir parçasıdır. Ancak bazıları kullanıcılar için gereksiz olabilir.

• com.google.android.apps.docs (Google Dokümanlar)
  • Açıklama: Google Dokümanlar uygulaması.
  • Önem: Dokümanlar kullanmıyorsanız veya başka bir ofis uygulaması kullanıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
• com.google.android.apps.maps (Google Haritalar)
  • Açıklama: Google Haritalar uygulaması.
  • Önem: Haritalar kullanmıyorsanız veya başka bir harita uygulaması kullanıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir. Ancak konum tabanlı birçok uygulama Haritalar'a bağımlı olabilir.
• com.google.android.apps.photos (Google Fotoğraflar)
  • Açıklama: Google Fotoğraflar uygulaması.
  • Önem: Fotoğraflar kullanmıyorsanız veya başka bir galeri/fotoğraf uygulaması kullanıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
• com.google.android.apps.tachyon (Google Duo - Google Meet)
  • Açıklama: Google Duo (şimdiki Google Meet) görüntülü görüşme uygulaması.
  • Önem: Görüntülü görüşme kullanmıyorsanız veya başka bir uygulama kullanıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
• com.google.android.apps.wellbeing (Digital Wellbeing - Dijital Denge)
  • Açıklama: Uygulama kullanımını analiz eden Dijital Denge uygulaması.
  • Önem: Kullanım alışkanlıklarını takip etmek istemiyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
• com.google.android.gm (Gmail)
  • Açıklama: Gmail e-posta uygulaması.
  • Önem: Gmail kullanmıyorsanız veya başka bir e-posta uygulaması kullanıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
• com.google.android.gms (Google Play Hizmetleri)
  • Açıklama: Google servisleri için temel altyapı. Çok sayıda uygulama bu servise bağımlıdır.
  • Önem: Kesinlikle kaldırılmamalı veya devre dışı bırakılmamalı. Birçok uygulamanın çalışmasını durdurabilir.
  • com.google.android.gms.location.history (Google Konum Geçmişi Servisi)
    • Açıklama: Google Konum Geçmişi servisi. com.google.android.gms ile bağlantılı.
    • Önem: com.google.android.gms ile bağlantılı, dokunulmamalı.
• com.google.android.googlequicksearchbox (Google Hızlı Arama)
  • Açıklama: Google arama widget'ı ve hızlı arama işlevselliği.
  • Önem: Arama widget'ını kullanmıyorsanız devre dışı bırakılabilir. Ancak Google Asistan gibi özellikler için gerekli olabilir.
• com.google.android.inputmethod.latin (Google Klavye - Gboard)
  • Açıklama: Google Klavye (Gboard).
  • Önem: Başka bir klavye kullanıyorsanız devre dışı bırakılabilir. Ancak varsayılan klavye olarak ayarlanmışsa dikkatli olun. Başka bir klavye yükleyip varsayılan yapmadan bunu devre dışı bırakmayın.
• com.google.android.marvin.talkback (Talkback - Ekran Okuyucu)
  • Açıklama: Görme engelliler için ekran okuyucu uygulama.
  • Önem: Erişilebilirlik özelliği kullanmıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
• com.google.android.music (Google Play Müzik - Yerini YouTube Music Aldı)
  • Açıklama: Google Play Müzik (artık YouTube Music).
  • Önem: Müzik dinlemiyorsanız veya YouTube Music kullanmıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
• com.google.android.printservice.recommendation (Yazdırma Servisi Önerisi)
  • Açıklama: Yazdırma servisiyle ilgili öneriler sunan servis.
  • Önem: Yazdırma kullanmıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
• com.google.android.syncadapters.calendar (Takvim Senkronizasyonu)
  • Açıklama: Google Takvim senkronizasyonu.
  • Önem: Google Takvim kullanmıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
• com.google.android.tts (Text-to-speech - Yazıyı Sese Dönüştürme)
  • Açıklama: Yazıyı sese dönüştürme servisi.
  • Önem: Yazıyı sese dönüştürme özelliği kullanmıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir. Ancak bazı uygulamalar bu özelliği kullanabilir.
• com.google.android.videos (Google Play Filmler & TV - Google TV)
  • Açıklama: Google Play Filmler & TV (şimdiki Google TV) video uygulaması.
  • Önem: Video izlemiyorsanız veya başka bir video uygulaması kullanıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
• com.google.android.youtube (YouTube)
  • Açıklama: YouTube video uygulaması.
  • Önem: YouTube kullanmıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
• com.google.ar.lens (Google Lens)
  • Açıklama: Google Lens görsel arama ve bilgi edinme uygulaması.
  • Önem: Google Lens kullanmıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.

MIUI Uygulamalar/Servisler

MIUI, Xiaomi cihazlarında kullanılan özel Android arayüzüdür. Bu bölümdeki uygulamalar MIUI'ye özgüdür.

• com.mi.android.globalFileexplorer (Mi Dosya Yöneticisi)
  • Açıklama: Mi Dosya Yöneticisi uygulaması.
  • Önem: Başka bir dosya yöneticisi kullanıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
• com.mi.health (Mi Sağlık)
  • Açıklama: Mi Sağlık uygulaması (fitness takibi).
  • Önem: Sağlık ve fitness takibi yapmıyorsanız veya başka bir uygulama kullanıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
• com.mi.webkit.core (MIUI WebView)
  • Açıklama: Android System WebView'e benzer, MIUI için özelleştirilmiş web görüntüleme bileşeni.
  • Önem: Dikkatli olunmalı. Web içeriği görüntüleyen uygulamalar için gerekli olabilir. Emin değilseniz dokunmayın.
• com.milink.service (Mi Ekran Yayınlama Servisi)
  • Açıklama: Mi Ekran Yayınlama (Screen Casting) için gerekli servis.
  • Önem: Ekran yayınlama kullanmıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
• com.mipay.wallet.id (Mi Cüzdan - Global)
  • Açıklama: Mi Cüzdan uygulaması (global versiyon).
  • Önem: Mi Cüzdan kullanmıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir. (Türkiye'de yaygın değil)
  • com.mipay.wallet.in (Mi Cüzdan - Hindistan)
    • Açıklama: Mi Cüzdan uygulaması (Hindistan versiyonu).
    • Önem: Mi Cüzdan kullanmıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir. (Türkiye'de kullanılmaz)
• com.miui.analytics (MIUI Analytics)
  • Açıklama: MIUI kullanıcı verisi toplama ve analiz servisi.
  • Önem: Veri gizliliğine önem veriyorsanız devre dışı bırakılabilir. Ancak sistem performansını etkileyebilir mi, emin olmak için araştırma yapın.
• com.miui.calculator (Mi Hesap Makinesi)
  • Açıklama: Mi Hesap Makinesi uygulaması.
  • Önem: Başka bir hesap makinesi kullanıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
• com.miui.compass (MIUI Pusula)
  • Açıklama: MIUI Pusula uygulaması.
  • Önem: Pusula kullanmıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
• com.miui.gallery (Mi Galeri)
  • Açıklama: Mi Galeri uygulaması.
  • Önem: Başka bir galeri uygulaması kullanıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
• com.miui.hybrid (Quick Apps)
  • Açıklama: Quick Apps platformu (bazı bölgelerde hızlı uygulamalar çalıştırmak için). Veri gizliliği endişeleri var.
  • Önem: Gizlilik endişeleriniz varsa devre dışı bırakılabilir. Ancak bazı bölgelerde bazı uygulamalar için gerekli olabilir.
  • com.miui.hybrid.accessory (Quick Apps Yardımcı Servisi)
    • Açıklama: Quick Apps için yardımcı servis.
    • Önem: com.miui.hybrid ile bağlantılı, onunla birlikte değerlendirin.
• com.miui.mishare.connectivity (Mi Paylaşım Servisi)
  • Açıklama: Mi Paylaşım (Mi Share) dosya transferi uygulaması için servis.
  • Önem: Mi Paylaşım kullanmıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
• com.miui.msa.global (MSA - MIUI Reklam Servisi)
  • Açıklama: MIUI Reklam Hizmetleri. Reklamları kişiselleştirmek için veri toplar.
  • Önem: Reklamları azaltmak veya veri gizliliğinizi artırmak için devre dışı bırakılabilir. Ancak sistem kararlılığını etkileyebilir mi, emin olmak için araştırma yapın.
• com.miui.nextpay (Mi Pay - Çin)
  • Açıklama: Mi Pay ödeme uygulaması (Çin için).
  • Önem: Türkiye'de kullanılmıyorsa güvenle devre dışı bırakılabilir.
• com.miui.notes (Notlar)
  • Açıklama: Mi Notlar uygulaması.
  • Önem: Başka bir not uygulaması kullanıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
• com.miui.phrase (Klavye Sık Kullanılan Kelimeler)
  • Açıklama: Klavyede sık kullanılan kelimeleri kolaylaştıran özellik.
  • Önem: Bu özelliği kullanmıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
• com.miui.player (Müzik Oynatıcı)
  • Açıklama: Mi Müzik Oynatıcı uygulaması.
  • Önem: Başka bir müzik oynatıcı kullanıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
• com.miui.videoplayer (MIUI Video Oynatıcı)
  • Açıklama: MIUI Video Oynatıcı uygulaması.
  • Önem: Başka bir video oynatıcı kullanıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
• com.miui.weather2 (Hava Durumu)
  • Açıklama: MIUI Hava Durumu uygulaması.
  • Önem: Başka bir hava durumu uygulaması kullanıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
• com.miui.yellowpage (Sarı Sayfalar)
  • Açıklama: Arayan kimliği ve reklam SMS filtreleme servisi (Türkiye'de çalışmayabilir).
  • Önem: Türkiye'de çalışmıyorsa veya kullanmıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.

Xiaomi Uygulamalar

Bu bölümdeki uygulamalar da Xiaomi'ye özgüdür, ancak MIUI uygulamalarından ayrı olarak listelenmiştir.

• com.xiaomi.calendar (Mi Takvim)
  • Açıklama: Mi Takvim uygulaması.
  • Önem: Başka bir takvim uygulaması kullanıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
• com.xiaomi.glgm (Mi Oyunlar)
  • Açıklama: Mi Oyunlar uygulaması.
  • Önem: Oyun oynamıyorsanız veya Mi Oyunlar'ı kullanmıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
• com.xiaomi.joyose (Joyose - İzleyici/Takipçi)
  • Açıklama: Kullanım alışkanlıklarını ve verileri toplayan izleyici uygulama. Veri gizliliği endişeleri var.
  • Önem: Gizlilik endişeleriniz varsa devre dışı bırakılabilir. Ancak sistem kararlılığını etkileyebilir mi, emin olmak için araştırma yapın.
• com.xiaomi.location.fused (Xiaomi Birleştirilmiş Konum)
  • Açıklama: Xiaomi'nin konum servisleri için bir bileşeni. com.android.location.fused ile karıştırmayın (o sistem için önemli).
  • Önem: Dikkatli olunmalı. Konum servislerini kullanan uygulamalar için gerekli olabilir. Emin değilseniz dokunmayın. (com.android.location.fused sistem servisidir, onu kesinlikle kaldırmayın.)
• com.xiaomi.midrop (Mi Drop - Mi Share Eski Adı)
  • Açıklama: Mi Drop (şimdiki Mi Share) dosya transferi uygulaması.
  • Önem: Mi Share kullanmıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
• com.xiaomi.mipicks (GetApps - Xiaomi App Store)
  • Açıklama: GetApps (Xiaomi App Store) uygulama mağazası.
  • Önem: Google Play Store veya başka bir uygulama mağazası kullanıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
• com.xiaomi.payment (Mi Pay)
  • Açıklama: Mi Pay ödeme uygulaması.
  • Önem: Mi Pay kullanmıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.

Üçüncü Parti Uygulamalar

Bu uygulamalar cihaz üreticisi veya Google tarafından değil, üçüncü parti firmalar tarafından önceden yüklenmiş olabilir.

• com.autonavi.minimap (AutoNavi Harita)
  • Açıklama: Çin için geliştirilmiş harita uygulaması.
  • Önem: Türkiye'de kullanmıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
• in.amazon.mShop.android.shopping (Amazon)
  • Açıklama: Amazon alışveriş uygulaması.
  • Önem: Amazon kullanmıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
• com.opera.app.news, com.opera.branding, com.opera.branding.news, com.opera.mini.native, com.opera.preinstall (Opera Uygulamaları)
  • Açıklama: Opera tarayıcı ve ilgili uygulamalar/servisler.
  • Önem: Opera kullanmıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
• com.tencent.soter.soterserver (Tencent Ödeme Servisi)
  • Açıklama: Çin bazlı ödeme servisi.
  • Önem: Kullanmıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.
• com.facebook.katana, com.facebook.appmanager, com.facebook.services, com.facebook.system (Facebook Uygulamaları)
  • Açıklama: Facebook uygulamaları ve servisleri.
  • Önem: Facebook kullanmıyorsanız güvenle devre dışı bırakılabilir.

Önemli Notlar:

• Devre Dışı Bırakma/Kaldırma: Bu listedeki uygulamaların bazıları devre dışı bırakılabilirken, bazıları (özellikle sistem uygulamaları) kaldırılamaz. Devre dışı bırakmak genellikle yeterlidir ve uygulamaların arka planda çalışmasını ve kaynak tüketmesini engeller.
• ADB Kullanımı: Daha fazla bloatware kaldırmak için ADB (Android Debug Bridge) araçları kullanılabilir. Ancak bu işlem daha dikkat gerektirir ve yanlış uygulamaların kaldırılması sorunlara yol açabilir. ADB kullanmadan önce araştırma yapmanız ve dikkatli olmanız önemlidir.
• Fabrika Ayarlarına Dönüş: Uygulamaları kaldırdıktan sonra sorun yaşarsanız, fabrika ayarlarına dönmek sorunu çözebilir. Ancak tüm verileriniz silinecektir.
• Güncel Liste: Bu liste genel bir rehberdir. Cihazınızdaki bloatware uygulamaları farklılık gösterebilir. Cihazınızdaki uygulamaları inceleyerek ve bu rehberi kullanarak bilinçli kararlar verebilirsiniz.

Sorumluluk Reddi: Bu rehber bilgilendirme amaçlıdır. Uygulamaları kaldırma veya devre dışı bırakma işlemlerinden kaynaklanabilecek sorunlardan sorumlu değilim. Herhangi bir işlem yapmadan önce dikkatli olun ve kendi sorumluluğunuzda hareket edin.